Dzień Integracji
Światowy Dzień Świadomości Autyzmu
2 kwietnia, jak co roku, w naszej placówce miały miejsce obchody Dnia Integracji, które są elementem włączenia się w organizowane tego dnia na całym świecie akcje dot. Światowego Dnia Świadomości Autyzmu.
Celem obchodów jest propagowanie wiedzy na temat autyzmu, budowanie wrażliwości społecznej w tym zakresie, zwrócenie uwagi na potrzebę większej empatii i tolerancji dla odmiennych możliwości i potrzeb osób ze spektrum autyzmu oraz przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu.
21 marca
Światowy Dzień Zespołu Downa,
znany również
Dniem Kolorowej Skarpetki
Święto ustanowione zostało z inicjatywy Europejskiego Stowarzyszenia Zespołu Downa w 2005 roku.
Data 21 marca nie jest przypadkowa, ponieważ nawiązuje do genetycznego podłoża Zespołu Downa – trisomii 21 chromosomu.
Światowy Dzień Zespołu Downa nazywany jest również Dniem Kolorowej Skarpetki, a skarpetki nie do pary są symbolem niedopasowania społecznego i genotypowego z jakim borykają się osoby z trisomią 21 chromosomu. Zakładając tego dnia kolorowe skarpetki (nie do pary) okazujemy swoją otwartość wobec odmienności ludzi, budujemy świadomość oraz poczucie wrażliwości i tolerancji wobec wszystkich osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności.
Jak zapobiegać epizodom lęku separacyjnego?
Lęk separacyjny objawia się jako nadmierne przywiązanie dziecka do obojga lub jednego z rodziców, zwykle do matki. W początkowych etapach rozwoju dziecka, takich jak między 9. a 11. miesiącem życia oraz między 3. a 5. rokiem życia, lęk separacyjny jest zjawiskiem naturalnym.
Przyczyny lęku separacyjnego
Przyczyny lęku separacyjnego są złożone i mogą wynikać z różnych czynników, między innymi są to:
- czynniki psychologiczne – nieumiejętność radzenia sobie ze strachem oraz nadmierna wrażliwość emocjonalna
- czynniki biologiczne- tendencja do dziedziczenia lęku separacyjnego, zwłaszcza gdy w rodzinie występują inne schorzenia psychiczne
- czynniki środowiskowe- np. nadopiekuńczość lub brak odpowiedniej uwagi rodziców, a także doświadczenie trudnych sytuacji życiowych, jak rozwód rodziców lub traumatyczne wydarzenia.
Objawy
- pojawianie się u dziecka bardzo silnego protestu w sytuacji rozstania z osobą, do której dziecko jest silnie przywiązane (niechęć do przebywania w oddzielnych pokojach, przywieranie do opiekuna)
- werbalizowanie przez dziecko silnego niepokoju o utratę bliskiej osoby albo o to, że dozna ona jakiejś krzywdy
- niechęć do chodzenia do szkoły lub przedszkola
- dolegliwości fizyczne, dzieci skarżą się na złe samopoczucie, odczuwają i zgłaszają bóle głowy, brzucha, które nasilają się w sytuacji zbliżającego się rozstania
- trudności z zasypianiem, niechęć do zasypiania bez obecności opiekuna, koszmary senne
- skłonność dzieci do stałego kontrolowania otoczenia
- nieadekwatność reakcji dziecka do sytuacji, apatia, smutek, wycofanie społeczne i odmowa udziału w zabawach czy aktywnościach grupowych.
Jak reagować?
Jeśli przewidujemy, że u dziecka pojawi się lęk separacyjny, możemy skorzystać z kilku metod ułatwiających mu adaptację do nowej lub trudnej sytuacji.
- Metoda uprzedzania– uprzedzanie i zapoznanie dziecka z sytuacją rozstania, zanim do niej dojdzie (np. przed rozpoczęciem przedszkola warto dziecko oprowadzić po budynku, przedstawić przyszłej wychowawczyni).
- Metoda krok po kroku– stopniowanie trudności sytuacji rozstania (zaczynamy od krótkich rozstań, które stopniowo wydłużamy, stopniowo zwiększamy odległość mamy od dziecka.
- Stosowanie w czasie rozłąki pocieszaczy, zastępcy, amuletu– wręczenie dziecku przed rozstaniem maskotki, która ma zastępować rodzica dopóki nie wróci, pozostawienie przedmiotu przypominającego o rodzicu (np. apaszka mamy), podarowanie amuletu na szczęście, które zmniejszają niepokój, zwiększają pewność siebie.
- Stosowanie „nagród”– wzmacnianie zachowań,dzięki którym dziecko dało sobie radę z rozłąką (np. ustne pochwały, miłe wspólne wydarzenia, systemy żetonowe– ważne by wzmocnienie udzielane było jak najszybciej po zakończeniu rozłąki.
Co jeszcze może zrobić dorosły?:
- starać się zrozumieć lęk dziecka,
- wzmacniać (z umiarem) motywację dziecka do radzenia sobie z emocjami, przypominać, że lęku nie da się pokonać od razu, ale jest to możliwe (bo lęk zawsze maleje),
- przypominać dziecku o stosowaniu metod wspierających radzenie sobie z napięciem (ćwiczenia wizualizacyjne, relaksacyjne, oddechowe, masaże, bajkoterapia),
- zwiększać poczucia bezpieczeństwa dziecka, zapewniać, że jest dla nas ważne, że je kochamy i akceptujemy (nawet jak nie pozwalamy na niektóre zachowania),
- nie komentować problemów emocjonalnych dziecka, zwłaszcza w obecności innych, nie porównywać do innych dzieci, unikać nadmiernej krytyki, żartowania z dziecka,
- dotrzymywać zawartych umów.
Źródło:
https://cbt.pl/poradnie/lek-separacyjny-u-dzieci-kiedy-strach-przed-rozlaka-staje-sie-problemem/
Jak wzmacniać w dziecku poczucie własnej wartości
Poczucie własnej wartości to stan/postawa/cecha, dzięki której czujemy się dobrze we własnej skórze, jesteśmy pewni swoich kompetencji i akceptujemy siebie. Potrafimy określić własną atrakcyjność – swoje mocne strony i zalety, a także sprecyzować oczekiwania wobec siebie. Poczucie własnej wartości pozwala nam czuć się ze sobą dobrze, gdyż mamy przekonanie, że jesteśmy wartościową osobą, która zasługuje na to, co najlepsze.
Przyczyny braku pewności siebie u dziecka
Przyczyny braku pewności siebie często są zauważalne u dzieci pochodzących z tzw. dysfunkcyjnych rodzin, w których obecne jest np. znęcanie się fizyczne lub emocjonalne, niezdolność do wyrażania uczuć, chłód uczuciowy, zła atmosfera wychowawcza. W rodzinach dysfunkcyjnych komunikacja ma na celu obniżać poczucie wartości innych członków, dzieci podlegają wpływowi wielu stresogennych i patogennych czynników, ich poczucie bezpieczeństwa jest zaburzone. Inną przyczyną mogą być nadmierne ambicje i oczekiwania rodziców wobec dziecka, którzy nieustannie porównują syna lub córkę do rówieśników. Brak pewności siebie może również wynikać z nadopiekuńczości rodziców– gdy rodzice wyręczają dziecko w każdej czynności, to traci ono wiarę, że samodzielnie byłoby wstanie sobie poradzić
Jak objawia się brak pewności siebie u dziecka?
Dziecko, które cierpi na brak pewności siebie często zamyka się w sobie, wycofuje i izoluje, nie wierzy we własne możliwości i bardzo źle znosi porażki. Brak pewności siebie bardzo często idzie w parze z trudnościami w budowaniu bliskich relacji – niepewne dziecko ma problem z nawiązywaniem przyjaźni z rówieśnikami, jest nieśmiałe i nieufne wobec ludzi.
Dzieci z niskim poczuciem wartości cechuje m.in.:
- lękliwość
- przygnębienie, smutek,
- poczucie wstydu, wyobcowania
- oczekiwanie samych złych rzeczy w stosunku do własnej osoby – rozczarowań, porażek,
- samotność i wycofywanie się z relacji,
- samokrytycyzm
- nieumiejętność dostrzegania w sobie tego, co dobre,
- szybkie poddawanie się,
- unikanie podejmowania nowych wyzwań, z powodu strachu przed porażką
- obawa przed krytyką,
- niechęć do wypowiadania się w towarzystwie,
- nieadekwatna samoocena,
- poczucie wyobcowania,
- nieumiejętność przyjmowania komplementów, prezentów,
- brak wiary w swoje sprawstwo
- koncentracja na swoich słabościach
- problem z wyrażaniem własnych potrzeb.
Wskazówki dla rodziców:
Postawa rodziców ma ogromny wpływ na poczucie wartości dziecka. Dziecko, które często jest chwalone, słyszy, że jest zdolne i wartościowe, w którym rodzice wzbudzają wiarę we własne możliwości, dużo lepiej radzi sobie z problemami i trudnościami. Chcąc zadbać o poczucie własnej wartości swojego dziecka należy przede wszystkim:
- zapewnić mu bezwarunkową miłość,
- dbać o jego potrzeby,
- okazywać wsparcie (zwłaszcza w sytuacjach trudnych) i szacunek,
- mieć dla niego czas,
- być uważnym na jego potrzeby,
- rozmawiać z dzieckiem – zachęcanie do mówienia o uczuciach, emocjach,
- umożliwić mu odniesienie sukcesu,
- chwalić i doceniać (także za podjęte wysiłki, a nie tylko efekt końcowy),
- nie porównywać z innymi,
- nie krytykować za każdy błąd czy poniesioną porażkę (jeśli krytyka, to tylko konstruktywna),
- nie zawstydzać i nie obarczać winą,
- wierzyć w dziecko i motywować je do podejmowania działań,
- zachęcać do rozwijania zainteresowań, odkrywania nowych pasji,
- zapewnić poczucie sprawstwa (adekwatnie do wieku i możliwości),
- pozwalać sobie pomóc (nawet w najprostszych czynnościach dnia codziennego),
- uświadamiać dziecku jego wartość,
- nauczyć bezwarunkowej akceptacji siebie.
Pomocna literatura:
Szkoła i ja. Budujemy poczucie własnej wartości
Autor: Ewa Borowska
Buduję poczucie własnej wartości. Karty pracy
Autor: Agnieszka Kolanko
Opowieści dla dzieci, które chcą uwierzyć w siebie.
35 historii o tym, jak pielęgnować poczucie własnej wartości
Autor: Alex Rovira, Francesc Miralles
Dodaj mi skrzydeł! Jak rozwijać u dzieci motywację wewnętrzną?
Autor: Joanna Steinke-Kalembka
Na podstawie artykułów:
https://visolvit.pl/blog/brak-pewnosci-siebie-jak-nauczyc-dziecko-wiary-w-siebie
https://pedagogonline.pl/cykl-jak-pozytywnie-budowac-dziecko-poczucie-wlasnej-wartosci/
W dniu 3 grudnia, corocznie obchodzone jest święto osób z niepełnosprawnościami ustanowione w 1992 r. przez Zgromadzenie Ogólne ONZ. Celem obchodów tego święta jest przybliżenie społeczeństwu problemów, z jakimi borykają się osoby z niepełnosprawnościami.
W 2012 r. Polska ratyfikowała Konwencję o prawach osób z niepełnosprawnościami. Jej przesłanie to pełne, aktywne uczestnictwo we wszystkich dziedzinach ludzkiej aktywności, na równi z pełnosprawnymi.
Zawsze powinniśmy pamiętać o tym, że społeczeństwo tworzymy wszyscy, niezależnie od wieku, wykształcenia, miejsca zamieszkania czy sprawności. Wszyscy ludzie są różni, tak jak różne są rodzaje i stopnie niepełnosprawności, a co za tym idzie różne są także oczekiwania i potrzeby, dlatego wsparcie dla osób z niepełnosprawnością powinno być zindywidualizowane, ale kompleksowe, obejmujące wszystkie możliwe obszary.
Rady dla Rodziców
Szanowni Rodzice!
Rozpoczęcie nauki w klasie I to duże wyzwanie zarówno dla samego dziecka, jak i dla rodzica. Dlatego warto się do tego wydarzenia przygotować.
- Nie strasz dziecka szkołą- rozmawiając o szkole staraj się przedstawić ją, jako miejsce bezpieczne i przyjazne dziecku, w którym łatwo nawiąże nowe przyjaźnie.
- Rozbudzaj ciekawość poznawczą dziecka, zachęcaj do nauki i dbaj o rozwój zainteresowań.
- Rozmowa to podstawa – rozmawiaj z dzieckiem o jego lękach, obawach, dodawaj otuchy, zapewniaj o swoim wsparciu w trudnych sytuacjach.
- Wspieraj nabywanie samodzielności i odpowiedzialności dziecka- nie wyręczaj, stawiaj wymagania na miarę jego możliwości (pozwól dziecku przygotowywać przybory i pakować tornister, ale nie pozwól by zabierało zbędne rzeczy do szkoły, wymagaj dbania o książki, zeszyty)
- Ucz pozytywnych zachowań, stosowania zwrotów grzecznościowych, kontrolowania emocji i stosowania się do obowiązujących norm społecznych.
- Przygotuj miejsce do pracy Twojemu dziecku (biurko, odpowiednie oświetlenie itp.) Zadbaj o to, aby dziecko odrabiało lekcje w ciszy i spokoju.
- Zachęcaj do pracy przy biurku, ucz cierpliwości, staranności w wykonywaniu zadań, zachęcaj do pokonywania trudności.
- Dbaj o higienę psychiczną dziecka- regularne posiłki, odpowiednia ilość snu i odpoczynku, wyznacz godziny przeznaczone na naukę, zabawę i odpoczynek.
- Kontroluj długość czasu spędzanego przed telewizorem czy zabawą przy komputerze. Pamiętaj, że czas spędzony z tym urządzeniem nigdy nie zastąpi kontaktu z mamą, tatą, bratem lub kolegą.
- Poinformuj wychowawcę o stanie zdrowia dziecka- pozwoli to w odpowiednim zorganizowaniu opieki i pomocy dziecku posiadającemu problemy zdrowotne.
2 kwietnia
Światowy Dzień Świadomości Autyzmu
Fragment artykułu zamieszczonego na stronie www.niebieskieigrzyska.pl
Organizacja Narodów Zjednoczonych uznała autyzm, obok takich chorób jak nowotwory, cukrzyca i AIDS, za jeden z najpoważniejszych cywilizacyjnych problemów zdrowotnych. Według amerykańskich danych statystycznych już 1 na 54 dzieci rodzi się zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Zaburzenie ze spektrum autyzmu diagnozuje się cztery razy częściej u chłopców niż u dziewczynek. Autyzm jest jednym z najczęściej diagnozowanych i jednym z najpoważniejszych zaburzeń rozwojowych. Na przestrzeni ostatnich lat możemy zaobserwować znaczny wzrost liczby dzieci z autyzmem.
Co to jest autyzm?
Autyzm od samego początku definiowano przez symptomy. Osiowymi objawami są nieprawidłowości w obrębie komunikacji społecznej oraz występowanie ograniczonych, powtarzających się wzorców zachowań, zainteresowań i form aktywności. U niektórych dzieci objawy te widoczne są od chwili urodzenia, inne rozwijają się prawidłowo nawet do około trzeciego roku życia, po czym następuje regres. Rozwój fizyczny dzieci z autyzmem bardzo często przebiega prawidłowo, zaczynają one siadać i chodzić we właściwym czasie. Dopiero w późniejszym okresie życia mogą się uwidaczniać pewne dysfunkcje w tym zakresie (na przykład zaburzona koordynacja ruchowa). Z kolei rozwój intelektualny jest zazwyczaj bardzo nieharmonijny. Najczęściej lepiej rozwijają się umiejętności oparte na percepcji wzrokowej, takie jak układanie puzzli czy zapamiętywanie rozkładu przedmiotów w pomieszczeniu. Niestety takie „wyspowe” zdolności zazwyczaj nie mają wpływu na poprawę ogólnego poziomu funkcjonowania. Autyzm stosunkowo często jest sprzężony z niepełnosprawnością intelektualną. Obraz autyzmu jest bardzo zróżnicowany. Oznacza to, że nie wszystkie zachowania muszą występować u każdej osoby dotkniętej tym zaburzeniem. Również stopień nasilenia objawów może być rożny.
Zachowania wskazujące na autyzm – objawy autyzmu
Do objawów, które zdecydowanie powinny zaniepokoić rodziców i opiekunów, należą:
- brak kontaktu wzrokowego,
- brak reakcji na imię,
- brak umiejętności zabawy,
- brak dążenia do nawiązywania relacji z dorosłymi i rówieśnikami,
- trudności w okazywaniu emocji,
- bardzo słabe rozumienie poleceń,
- brak lub nieprawidłowy rozwój mowy,
- manieryzmy ruchowe,
- specyficzne zainteresowania,
- trudności w akceptowaniu zmian,
- występowanie zachowań agresywnych i autoagresywnych.
Więcej informacji związanych z w/w tematem można znaleźć na stronie www.niebieskieigrzyska.pl w materiałach ogólnodostępnych Fundacji Instytutu Wspomagania Rozwoju Dziecka.
Przepis
na udany rok szkolny 2023/2024
Pedagog specjalny
Specjalistą z zakresu pedagogiki specjalnej jest pedagog specjalny, który planuje, prowadzi i modyfikuje działania edukacyjne, terapeutyczne czy też opiekuńcze, dla osób ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi. Zadaniem pedagoga specjalnego jest również rozwijanie potencjału oraz motywowanie do wysiłku poznawczego osób przejawiających ponadprzeciętne zdolności intelektualne.
Jakie cechy powinien posiadać pedagog specjalny?
Bardzo istotne są przede wszystkim:
- chęć niesienia pomocy i wsparcia, poczucie „misji”
- empatia, wrażliwość emocjonalna, zrozumienie dla problemów drugiego człowieka
- zainteresowanie człowiekiem i jego trudnościami
- tolerancja, brak jakichkolwiek uprzedzeń społecznych
- cierpliwość, umiejętność pracy z trudną jednostką
- elastyczność w działaniu i myśleniu, kreatywność
- wysokie umiejętności komunikacyjne, asertywność
- życzliwość dla drugiego człowieka.
Oddziaływania pedagoga specjalnego odnoszą się między innymi do takich
płaszczyzn, które dotyczą opieki, kształcenia, wychowania,
diagnostyki psychopedagogicznej, terapii, współpracy ze środowiskiem.
1 września 2022 r. MEiN wprowadziło obowiązek zatrudniania pedagoga specjalnego we wszystkich przedszkolach i szkołach, w których liczba dzieci lub uczniów przekracza 50. Zakres obowiązków pedagoga specjalnego reguluje Rozporządzenie Ministerstwa Edukacji i Nauki z dnia 22 lipca 2022 r. w sprawie wykazu zajęć prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz przez nauczycieli poradni psychologiczno-pedagogicznych oraz nauczycieli: pedagogów, pedagogów specjalnych, psychologów, logopedów, terapeutów pedagogicznych i doradców zawodowych.
